Saturday, May 24, 2008

Argumentum per Fabula

Mantık hataları (logical fallacy aka bullshit) yöntemleri arasında bugüne kadar literatürde rastlamadığım bir metodu anlatmak istiyorum: Masalla ispat. Sanırım latince çevirisi "Argumentum per Fabula" olur. Örnekler:

* Bir uçak tasarım firması uçak kanatlarındaki kopma sorununu araştırıyormuş. Sonunda bir temizlikçi "bizim tuvalet kağıtları hiçbir zaman tırtıklı yerlerinden kopmuyor siz de kanatlara tırtık koyun" demiş ve firma batmaktan kurtulmuş. Neymiş, mühendislik problemlerini herkese danışarak çözmeliymişiz. Oldu canım, projeyi bitirmek için 100 yılınız varsa tabi, çok süper fikir (!)

* Karga ile tilki: Mesaj tam olarak ne? Üçkağıtçı olmak, aklı kıtları sömürmek mi özendiriliyor? Bu masal neden çocuklara anlatılır?

* Karınca ile ağustos böceği

* Dini içerikli pek çok masal

* Romanlardaki olay ve kişilere dayanarak ispat sunmak

Masalla ispatı farkedince ne kadar sık kullanıldığını da görmeye başladım. Bu bullshit yönteminde çoğu zaman kullanılan ispatın masal olduğu ifade edilmez. Dikkatli olmazsanız gözünüzden kolayca kaçar.

Birisi iddasını güçlendirmek için masal kullandığında siz de hemen karşı bir masal uyduruverin ki işin saçmalığı görülsün. Örneğin uçak masalı için "Bir başka uçak firması da temzlikçinin 'bizim kağıt uçaklar süper uçuyor' önerisini dinleyip kanatları kağıttan yapmış ve firma batmış" masalını ortaya atabilirsiniz, nasıl olsa sallamak serbest. Hep biz mi mantıklı olacağız kardeşim (!)

No comments: