Gelir Dağılımı

Derya ile bu akşamki sohbet konumuz insanlara ödenecek ücretlerin nasıl belirlenmesi gerektiği idi. Her işin kendisine göre faydaları/zorlukları vardı ve bir işin diğer işten üstünlüğünü belirlemek kolay değildi. Bir uçta ücret konusunu tamamen serbest piyasaya bırakmak var, diğer uçta ise herkese ne iş yaptığına bakmaksızın aynı ücreti vermek.

İşi serbest piyasaya bırakabilir ve ücretleri arz talebe göre şekillendirebiliriz. Kötü işlerde ucuza çalışmak zorunda kalanlar için "ne yapalım, onlar da okusalardı canım" deyip vicdani yükümüzden kurtulmayı deneyebiliriz. Sorun insanların kaderlerinin sadece kendi ellerinde olmaması... Hayata kimin çocuğu olarak başladığınız, hangi şehirde büyüdüğünüz gibi çok sayıda etken geleceğinizi önemli ölçüde belirliyor. Aklınız başınıza geldiğinde fırsatlar kaçmış olabilir. Tesadüf bu ya bu sabah bir minibüsün arkasında şu yazıyı gördüm:

Demir tava geldi, kömür tükendi
Akıl başa geldi, ömür tükendi

Bir çözüm, devletin / hayırseverlerin parasız yatılı okullar benzeri uygulamalarla hayata kötü bir noktadan başlangıç yapanlara yardım etmesi olabilir. Çocuklara özellikle görgü ve düşünme becerisi kazandırmak önemli. Teknik bilgiyi öğrenmek kolay, nasıl yaşanacağını öğrenmek ise meşakkatli, hele de böylesine hızlı değişen zamanlarda.

Diğer uç olan herkese aynı ücreti vermek ise işini iyi yapma insiyatifini yok edebilir, insanların vasat performans sergilemesine, kaynakların çar-çur edilmesine neden olabilir. Maslow piramidinin tepesindeki insan miktarı kritik kütleye ulaşana kadar uygulanması zor. Ancak open source, google ve Barack gibi örnekler ümitvar olmamızı sağlıyor.

Velhasılı kafamız başladığımız noktadan daha karışık halde sohbeti bitirdik çünkü saat gece 11 olmuştu, alışveriş poşetlerinin içindekiler hala dolaplara yerleştirilmeyi bekliyordu. Ama olsundu, ödül yolculuğun kendisi idi ;)