Benzer bir konu: Cognitive dissonance
Because it is often easier to make excuses than it is to change behavior, dissonance theory leads to the conclusion that humans are rationalizing and not always rational beings.
Birine son derece mantıklı argümanlar sunduğunuz halde onu ikna edemediyseniz nedeni karşınızdakinin bilme hissini kıramamanız olabilir. Kendimiz de doğru düzgün irdelemeden kabul ettiğimiz şeyleri bilme hissiyle sarmalayıp beynimizin kuytularına kaldırmış olabiliriz. Mütemadiyen beyin kıvrımlarımız arasında dolaşıp tozlu raflardaki inançlarımızın tozunu almalı, bilme hissi ile mi yoksa mantık ile mi arşivlenmiş olduklarını kontrol etmeliyiz. Kendini kandırmak istemeyenlere ve daha sağlıklı düşünmek arzusunda olanlara öneririm.
Altını çizdiğim bölümler:
[p.xiii] Despite how certainty feels, it is neither a conscious choice nor even a thought process. Certainty and similar states of "knowing what we know" arise out of involuntary brain mechanisms that, like love or anger, function independently of reason.mp3: Santigold (formerly Santogold) - Say Aha
[p.7] Logic and reason rarely are "convincing." (In this context, "convincing" is synonymous with reviving this missing "feeling of knowing what life is about.")
[p.17] ...the most striking shared characteristic of these delusional misidentification syndromes is that the conflict between logic and a contrary feeling of knowing tends to be resolved in favor of feeling. Rather than rejecting ideas and beliefs that defy common sense and overwhelming contrary evidence, such patients end up using tortured logic to justify the more powerful sense of knowing what they know.
[p.21] It is no great accomplishment to hear voices in your head. The accomplishment is to make sure that it is telling you the truth.
[p.39] It is as though objective evidence cannot trigger a proper feeling of knowing, leaving OCD [obsessive-compulsive disorder] victims in a state of heightened doubt and anxiety.
[p.41] In the human brain, a typical neuron receives incoming information from approximately ten thousand other neurons.
[p.89] Feelings of strangeness and unfamiliarity can warn us that we are making a wrong turn in our thinking. ("That doesn't feel right.", "Something's rotten in Denmark")
[p.95] The problem is that we need a reward strong enough to tide us over until our thoughts can be verified. And, to be convincing, it must feel similar to the feeling we get when we know a thought is correct and can prove it.
[p.98] Might the know-it-all personality trait be seen as an addiction to the pleasures of the feeling of knowing? [Benden bahsediyor(!)]
[p.99] If the fundamental thrust of education is "being correct" rather than acquiring a thoughtful awareness of ambiguities, inconsistencies, and underlying paradoxes, it is easy to see how the brain reward systems might be molded to prefer certainty over open-mindedness.
[p.109] One of the problems in thinking about genetics and behavior is the difference between innate tendencies and actual predictability of behavior.
[p.130] In order to focus your full attention on immediate concerns, it makes sense to have non directed, less pressing, or longer-range thoughts occurring in silence [in the subconscious].
[p.137] Unconscious thoughts with a sufficiently high calculated likelihood of correctness will be consciously experienced as feeling right.
[p.139] We know the nature and quality of our thoughts via feelings, not reason.
[p.141] There is no isolated circuitry within the brain that can engage itself in thought free from involuntary and undetectable influences. Without this ability, certainty is not a biologically justifiable state of mind.
[p.141] How do we know that this sense of knowledge can be trusted? [We don't]
[p.146] The bad news is that it is difficult to know ourselves because there is no direct access to the adaptive unconscious, no matter how hard we try... introspection without looking outward at how others see us can actually be counterproductive.
[p.148] Just because we develop split-second decision making to enhance survival doesn't guarantee that these decisions are always correct.
[p.149] Decisions are made for us by our unconscious; the conscious is in charge of making up reasons for those decisions which sound rational. We can, on the other hand, think rationally about the choices that other people make. We can do this because we do not know and are not trying to satisfy unconscious needs and childhood fantasies. [Another reason why having intelligent people around to help you out is so important]
[p.154] A feeling that a decision is right is not the same as providing evidence that it is right.
[p.167] Good science is more than the mechanics of research and experimentation. Good science requires that scientists look inward - to contemplate the origin of their thoughts. The failures of science do not begin with flawed evidence or fumbled statistics; they begin with personal self-deception and an unjustified sense of knowing.
[p.176] All arguments about reason and rationality eventually get down to what we can know versus what we take on faith.
[p.179] ...one of the hallmarks of severe clinical depression is a diminished or absent sense of meaning and purpose... We don't browbeat depressed patients to "get over it" because we are willing to accept that brain chemistry aberrations somehow result in the loss of a sense of meaning.
[p.180] If we abandon the belief that the feelings of purpose and meaning are within our conscious control, and see them as involuntary mental sensations closely related to the feeling of knowing, we have a potentially powerful tool for reconsidering the science-religion conflict.
[p.181] Why we exist is a matter of personal opinion and speculation, not a question for scientific inquiry.
[p.182] How do you articulate a personal sense of purpose when you intellectually have concluded that the world is pointless?
[p.183] To expect well-reasoned arguments to easily alter personal expressions of purpose is to misunderstand the biology of belief.
[p.214] Mental sensations will prompt us to feel or not feel that we are choosing and that we can know when such "thoughts" are correct. Combine a feeling of knowing with the feeling of choice and you can begin to see the immense complexity of "knowing when you have made a willful choice."
[p.223] Certainty is not biologically possible... Science has given us the language and tools of probabilities. We have methods for analyzing and ranking opinion according to their likelihood of correctness.
8 comments:
Selam Şamilziim,
Amazon'dan yeni sipariş yakın olduğundan bir süredir şu kitaplar arasında gidip geliyordum, hangisini alsam diye:
. Blink: The Power of Thinking Without Thinking
. Gut Feelings: The Intelligence of the Unconscious
Bu kitaplar konu olarak 'On Being Certain' ile yakın. Senin kitap benim listede yoktu. Kimi kitapların Amazon'daki yorumları okuyunca hangi kitabı alsam konusuna karar veremiyorum. Özellikle kitaplar psikoloji alanında olunca yorumlar dallanıyor. Yorumlarda kitaba bir yıldız verenlerin yazdıklarına bakınca alasım gelmiyor, misal senin kitabın bir yıldız kısmında yazılanlar beni ikileme soktu.
Seçim sorununa açıklık getirmek için, misal sen bu kitabı (ya da başka kitapları da) alırken yorumlara ne derece önem veriyorsun?
Blink'i okudum ve beğendim; öneririm. Diğer kitabı okumadım.
Ancak Amazon'daki yorumlara ek olarak yazarların kimlikleri ve daha önce yaptıkları işler de değerlendirilebilir bu tür bir karar verirken bence.
Gladwell, The New Yorker'ın yazarı. Genel okuyucunun ilgisini çekecek konu bulup o konuyu -nispeten- bilimsel veriler ve "uzman"lardan anektodlarla destekleyerek ürün veriyor. İstikameti Popüler>>Bilim bence.
Gigerenzer ise Max Planck Enstitüsü'nde akademisyen ve bilahare direktör olarak çalışmış bir Psikolog. Anladığım kadarıyla o ters yönden geliyor; akademik bulguları genel okuyucunun ilgi radarına girecek biçimde paketleyip ürün veriyor (en azından bu ürünü öyle vermiş gibi görünüyor). Bilim>>Popüler.
Böyle bakınca, ilk kitabın özelliğini 100% bilimsel olmasa da keyifli ve akıcı bir okuma sağlaması (tecrübeyle sabit); ikincinin özelliğini de 100% eğlenceli olmasa da muhtemelen sağlam bir bilimsel temelden hareket etmesi (spekülasyon) olarak tahmin ederim.
Gladwell'in blogunda Blink hakkında bir tanıtım metni var. 5. ve 6. soru-cevap ikilileri karar vermekte yardımcı olabilir.
Abi Blink'in benim listede olusunun nedeni senin begenmis olman (bknz. Blink). Dolayisiyla baska tanitimlara gerek yok ;)
Yaw Samilziim kitap seciminde Amazon yorumlari konusunda bir girdin vardi diye hatirliyorum acaba dogru mu hatirliyorum?
Not: Blogger'in arama fonksiyonu calismiyor. Misal 'onion' kelimesini tarayinca senin su girdiyi bulmuyor: How to cut an onion.
Rahmi'ziim, Blink benim de wishlist'imde idi amma velakin On Being Certain o kitabı eleştiriyor bir miktar, bkz. sayfa 148 alıntısı. Kitabın Blink ile ilgili söylediklerini görmek istersen On Being Certain'in amazon sayfasında "search inside this book" linkine tıklayıp kitap içinde Blink'in geçtiği yerleri aratabilirsin.
Ek olarak Joel de şöyle bir yorum yazmıştı Blink ve benzerleri için:
...an unbelievable proliferation of anecdotes disguised as science, self-professed experts writing about things they actually know nothing about
Ben Blink'ten biraz soğudum açıkçası.
On Being Certain hakkında yazılan tek yıldızlı yorumlara baktım. Bir miktar gerçeklik payı içeriyor ama Dawkins'e laf etti diye veya argümanların bazıları sağlam değil diye tek yıldız vermek gerizekalılık. Tek yıldız vermem için kitaptan bütünüyle tiksinmem lazım. Kitap seçerken mutlaka tek yıldızlara ve onlara yazılmış comment'lere (comment'in comment'i yani) bakıyorum. Eğer akıllı bir dimağdan çıkmış hissi veriyorlarsa seçimimi etkiliyor.
On Being Certain için son zamanlarda okuduğum en iyi kitaplardan biri diyebilirim. Beğenme nedenim "bilme hissi" kavramını ilk kez görmem ve elemanın güzel akıl yürütmesi.
Blog search'üne gelince: Evet, bloğun sol üstündeki search ile arayınca hiç bir halt bulmaz oldu blogger bir müddettir. Ben kendi bloğumdaki yazılarımı bulmak için google search'ü açıp "Şamil Korkmaz" onion şeklinde arıyorum, o zaman buluyor namussuz.
Not1: On Being Certain'i Amerika'da kitapçıda gezerken inceleyip aldım, amazon'dan almadım.
Not2: Yazarın (Robert Burton) konuyla ilgili google talk'ı var.
Bu thread'de yazılanları birleştirince sanki Rahmi de Gigerenzer'i okusa ve kolektif bilincimize o pencereden ışık tutsa hepimiz bu konudaki kitaplar hakkında şu an bildiğimizden daha fazlasını bileceğiz gibi geliyor.
Bu ekstra bilgilerin her birimizde ayrı ayrı oluşturacağı "bilme hissi" ise bünyeye kalmış...
Nesijim nefisim, süper fikir!
Not3: Kitaplarımı genellikle yazılarını okuduğum kişilerin atıfta bulunduğu eserlerden seçiyorum.
E tamam o zaman! Kitap hakkindaki yorumlarimi okuma sonrasi yayimlayacagimdir.
Post a Comment